%0 Journal Article %T کارکرد دگردیسی در روایتگری هزارویک‌شب (با معرفی نوع ادبی خاص) %J کاوش‌نامه زبان و ادبیات فارسی %I دانشگاه یزد %Z 2645-453X %A عباسی, سکینه %D 2019 %\ 05/22/2019 %V 20 %N 40 %P 97-129 %! کارکرد دگردیسی در روایتگری هزارویک‌شب (با معرفی نوع ادبی خاص) %K هزارویک‌شب %K روایت %K شخصیت‌پردازی %K دگردیسی %K طرح هنری %R %X هزارویک‌شب یکی از قصه‌های عامیانه شرقی است که چالش مردان با زنان را فراتر از نظام طبقاتی به‌تصویر می‌کشد؛ دنیای این اثر با 360 قصه در هزارویک‌شب، نگرش واقعی مرد به زن و بالعکس، با رویکردی ماهرانه در جدال نیرو و قدرت مردان و مکر و تزویر زنان و مکار دانستن ایشان است. در پژوهش حاضر، با روش تحلیلی ـ توصیفی نقش و کارکرد دگردیسی در دو حوزه ساختار و پیام قصه بر اساس روایت اصلی شب اول («بازرگان‌و عفریت») بررسی‌شده‌است. حاصل کار نشان‌می‌دهد که در ساختار گسستی هزارویک شب، «وفای به عهد» فرادست به فرودست، محور اثر را شکل‌داده و در ساختاری تقابلی، «خیانت» دگردیسی را برای اشخاص قصه به‌همراه‌دارد. تقریباً همه نقش‌آفرینان به اختیار یا به اجبار دگردیسی‌می‌یابند یا سبب دگردیسی می‌شوند تا پاداش اصلی (حفظ جان) تحقق‌یابد. نیز، به سبب تغییر جایگاه قدسی «پادشاه» و «زن» در روایت اثر، اشخاص بر خلاف هنجار قصه‌ها، «مطلق» نیستند و به دلایل مختلف، ویژگی نیکی و بدی را با هم دارند. %U https://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_1419_a3fc40052a7d1daf4a1e70d5924f31b1.pdf