اثبات وجود خدا از دیدگاه فلاسفه و اندشمندان متقدم و متأخر

نوع مقاله : نمایه

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور اصفهان

10.29252/kavosh.2003.2259

چکیده

بررسی اکمل براهین اثبات وجود خدا با شیوه تطبیقی در مکاتب مختلف می­تواند شیوة تفکر را از بسیاری لحاظ به هم نزدیک گرداند. آنچه در سیر این تحولات مهم است مدعی است نه دلیل.
موضوع در مکاتب مختلف باید یکسان باشد. هرچند پاسخها و دلایل متفاوت است. در بررسی براهین سنّتی درمی­ یابیم که فلاسفه با تلاش چشمگیری چگونه در صدد اثبات وجود خدا به روش عقلانی محض بوده­اند. هرچند در تأیید ادعاهای خویش به شریعت دست یازیده ­اند.
چنانکه می­ دانیم پیروان ادیان یهودیت، مسیحیت و اسلام همه بر این اعتقادند که:
«در آغاز، خدا آسمان و زمین را آفرید» که این اعتراف به اتّکای همان کلام خدا بدان صورت که در کتاب آسمانی وحی شده انجام می ­گیرد. اما در دیدگاه مدرنیسم تمام تلاش­ها در جهت منطقی نمودن اثبات و انکار وجود خداست. در این روش برای اتحاد معتقدین و ملحدین، به طریق شهودی متمسّک شده و در حقیقت خدا را تجلّی بهترین تفکری می­ دانند که ذهن بشر قدرتمند آن را به دست می ­آورد.
در این مقاله نگرش کوتاهی بر برهان صدّیقین ملاصدرا، تقریرات حضرت امام خمینی «قده»، برهان وجودی آنسلم و مکاتب مدرنیسم شده است.
اما از آنجا که خداوند اقرب الینا منّا ست، هرگونه برهانی که برای اثبات آن ذات اقدس اقامه گردد صرفاً به منزله تنبیه و احیای ارتکاز است.   

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

God in Philosophy: Past and Present

نویسنده [English]

  • Fahimeh Dehbashi
Faculty member of Payame Noor University-Isfahan
چکیده [English]

Comparatively speaking, there are many common points of view in different speculations about the existence of God. What counts in comparative methods of studying philosophical schools is the pretender's opinions not the reasons. The subjects need to be the same in different schools, although the reasoning methods might be different.
By surveying the traditional demonstrations, we find out that philosophers tried to prove the existence of God by pure rational methods and sometimes based their statements on religions. As it emerges, Jews, Christians, and Muslims all acknowledge that “God first created the Heaven and the Earth”. The acknowledgement is based on the word of God as stated in Holy Scriptures.
As for the modernist studies, all the effort is aimed at the logical proving or denying of the existence of God. The studies hold on to revelation methods on the purpose of conciliating monotheistic and atheistic views. They end up indeed in underlining the recognition of God as the sublime achievement of the intellectual man’s speculation.
This article takes a brief glance at Mollasadra’s Seddighin reasoning, Imam Khomeini’s notes, Anselm's ontological arguments, and modernist schools. With regard to the fact that “God is closer to us than we are to ourselves”, whatever reason provided for his existence merely serves as a reminder to the intellectual.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ontology
  • truth of existence
  • truth of light
  • fundamentalism
  • principle of certainty