عمعق بخارایی و تشبیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد

10.29252/kavosh.2007.2359

چکیده

امیرالشعرا، عمعق بخارایی - از شاعران پارسی­ گوی اوایل قرن ششم هجری است. مضامین اشعار او به مقتضای زمان، مدح و گاه هجو، تغزل و وصف طبیعت و توصیفات گوناگون است. دیوان او مشتمل بر قصاید، رباعیات و بعضی قطعات است. قسمت اعظم قصایدش در مدح شمس الملک - است؛ اما در عین مداحی، استغنای طبع و علوم روح  و فکر را در زیر پای شهوت و حرص لگد کوب نمی­کند. او در تشبیه مهارت دارد و حدود نیمی از ابیاتش حاوی تشبیه است و بنابراین، در بررسی سبک ­شناسانه می­ توان او را شاعر تشبیه­ گرا نامید. غالب تشبیهات او از نوع مفرد و محسوس است و پس از آن، تشبیه مجمل. اما بسامد زیاد تشبیهات مشروط، وهمی، خیالی، مرکب جمع، تفضیل و محسوس به معقول در دیوان شاعر گواه این است که او با کمال استادی، کلام خود را ظاهرا و باطنا زینت داده است و همین دلایل است که انوری او را استاد سخن نامیده است. از آنجا که عمعق به لحاظ آوردن وجوه شباهت­ های تازه در زمره شاعرانی است که در تغییر سبک خراسانی به عراقی سهیم بوده­اند، در این مقاله بر آنیم تا به کمک جدول آماری تشبیهات شاعر، به بررسی ارکان تشبیه، انواع و اغراض آن، اقتران تشبیه با زیورهای بلاغی و منابع الهام گرفته در دیوان و روش و سبک او بپردازیم.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Am'agh and simile

نویسنده [English]

  • Mohammadreza Najarian
Faculty member of the Department of Persian Language and Literature, Yazd University
چکیده [English]

The poet laureate Am'agh Bokharaei is among the poets in the early sixth century. The themes of his poems are different in accordance with the time, panegyric and sometimes satire, lyricism and description of nature. His poetic work includes odes, quatrains and some stanzas. Most of his odes are in panegyric for Shams-almolk; but while panegyric, he does not trample on the nature magnanimity and intellectual and spiritual excellence through oriented and voracity. He is skilled at simile, and almost half of his verses contain similes. Therefore, he should be called a simile-oriented poet stylistically. Most of his similes are unique and tangible. The brief but efficient, similes, are fictional, imaginary; plural, compound, superlative, and tangible. The similes in his poetic work indicate that he has adorned his words apparently and inwardly. That is why Anvari calls him a locution master. Since Am'agh is among the poets who contribute to changing the Khorasani style to Iragi style, we seek to study the simile elements; its types and objectives, its closeness to eloquent and inspired resources in his poetic, work and his style through referring to the statistical table of the poet's similes.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Am'agh
  • Simile
  • Metaphor
  • Imagery
  • Conditioned simile
  • Imaginary simile
  • Fictional simile
  • Rational simile