تحلیل تکنیک های ادبی و زبانی نیما در پرورش مفهوم اندوه

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 *دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد ، ایران.

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران .

3 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

10.29252/kavosh.2021.16146.3020

چکیده

نیما یوشیج شاعری ­است دردمند و دردآشنا که علاوه بر رنج و اندوه فردی و درونی، از دردهای جامعه نیز آگاه بوده است و آنها را در شعر خود، بازتاب می­ دهد. از سویی دیگر، در فضای شعر، بر زبان، ابزارها و تکنیک­ های شاعرانه نیز تسلّط دارد. پژوهش حاضر با روشی تحلیلی-توصیفی به دنبال پاسخ به این پرسش است که نیما از کدام تکنیک­ ها و تمهیدات زبانی و ادبی برای انتقال اندوه و تأثیرگذاری بر مخاطب شعر خود، استفاده کرده است.
این بررسی نشان می­ دهد که نیما توانسته است با کاربست ابزارهای ادبی و زبانی، زمینة انتقال رنج­ها و تجربیات تلخ فردی، اجتماعی و فکری خود و جامعه ­اش را فراهم کند. او از منظر ادبی، تشبیهات، استعارات و به طور کلّی نظام ایماژی شعر خود را بیشتر بر تصاویر تیره و تلخ بنا نهاده است؛ چنانکه اجزای صور خیال در شعر او عموماً اندوه­ زده هستند. نیما علاوه بر بُعد ادبی و ساختن تصاویر تلخ و اندوه­ زده، با استفاده از برخی بازی­ های زبانی و زمینه ­سازی در بستر موسیقیایی سروده­ های خود، خواننده را به سمت فضایی اندوهناک سوق می ­دهد. شیوه بدیعی «تکرار» و گونه­ های آن، به کارگیری اوزان سنگین و آرام، استفاده از مصوّت­ های بلند و بهره ­گیری آگاهانه از ترکیبات و واژگان اندوه ­زا، از تکنیک­ های زبانی نیما در جهت ارائه و تجسّم مفهوم اندوه است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Nima's linguistic, literary and rhetorical preparations in cultivating the concept of grief

نویسندگان [English]

  • Hadis Kalhori 1
  • Rasul heydari 2
  • Ali Noori 3
1 • Ph.D Student of Persian Language and Literature, Lorestan University, Khorram Abad, Iran.
2 Assistant Professor of Persian Language and Literature, Lorestan University, Khorram Abad, Iran.
3 Associate Professor of Persian Language and Literature, Lorestan University, Khorram Abad, Iran.
چکیده [English]

Nima yushij is a pained and aware of Suffer Poet who, in addition to personal and inner suffering, is both aware of the pains of society, and is capable on the language, tools and poetic techniques. The present research by a descriptive-analytical method seeks to answer the question that Nima has used which linguistic and literary techniques and devices to transmit grief and influence the audiences of his poetry. This study shows that Nima has been able to use literary and linguistic tools to transfer the suffering and sombrous experiences of his own individual, social and intellectual and his community too. From a literary view point, he has based his similes and metaphors and generally imagery system on dark and bitter images; so the components of imagery in his poetry are generally sad, Furthermore Nima leads the reader to a sad atmosphere by using some language games and setting on the background of musical context of his poems. The novelty device of "repetition" and its types, the usage of heavy and calm metres, the usage of long vowels and the conscious use of sorrowful complexes and words, are Nima's linguistic techniques in order to present and visualize the concept of sorrow.

کلیدواژه‌ها [English]

  • grief
  • image
  • language
  • rhetoric
  • Nimayoshij
  1. الف) کتاب­ ها

    1. آل­ احمد، شمس (1376)، نیما چشم جلال بود، تهران: نشر تابش.
    2. آشوری، داریوش (1377)، شعر و اندیشه، تهران: نشر مرکز.
    3. احمدی، بابک (1385)، ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز.
    4. اخوان ­ثالث، مهدی (1382)، صدای حیرت بیدار (گفتگوها)، تهران: نشر مروارید و زمستان.
    5. آیتی، عبدالمحمّد و حکیمه دسترنجی (1383)، در تمام طول شب (شرح چهار شعر بلند نیما یوشیج)، تهران: مؤسسه انتشاراتی آهنگ دیگر.
    6. پورنامداریان، تقی (1381)، خانه‌­ام ابری است (شعر نیما از سنّت تا تجدّد)، تهران: صدا وسیما.
    7. پارسی­ نژاد، ایرج (1388)، نیما یوشیج و نقد ادبی تهران: نشر سخن.
    8. ثروتیان، بهروز (1375)، اندیشه و هنر در شعر نیما، تهران: انتشارات نگاه.
    9. جباری­ مقدّم، عبّاس (1385)، نظریه ادبی مهدی اخوان ­ثالث و احمد شاملو، قم: نشر فراگفت.
    10. حقوقی، محمّد (1371)، شعر زمان ما؛ مهدی اخوان ­ثالث، تهران: انتشارات نگاه.
    11. حمیدیان، سعید (1381)، داستان دگردیسی (روند دگرگونی­ های شعر نیما یوشیج)، تهران: انتشارات نیلوفر.
    12. دستغیب، عبدالعلی (1351)، نقد و بررسی نیما یوشیج، تهران: انتشارات فرزین.
    13. رضایی­ نیا، عبدالرّضا (1388)، یادداشت ­های روزانه نیما، چاپ دوم، تهران: انتشارات سوره مهر (وابسته به حوزه هنری).
    14. زرقانی، مهدی (1384)، چشم­‌انداز شعر معاصر ایران، تهران: نشر ثالث.
    15. شفیعی ­کدکنی، محمّدرضا (1390)، با چراغ و آینه (در جستجوی ریشه­ های تحوّل شعر معاصر ایران)، تهران: نشر سخن.
    16. _________ (1386)، موسیقی شعر، تهران: نشر آگه.
    17. _________ (1380)، صورخیال در شعر فارسی (تحقیق انتقادی در تطور ایماژهای شعر فارسی وسیر تطور بلاغت در اسلام و ایران)، تهران: نشر نیل.
    18. شمیسا، سیروس (1393)، بیان، تهران: نشر میترا.
    19. _________ (1388)، نقد ادبی، تهران: نشر فردوس.
    20. شهریار، سیّدمحمّدحسین (1385)، کلیات اشعار فارسی، زیر نظر حمید محمّدزاده، تهران: نشر نگاه.
    21. طاهباز، سیروس (1380)، زندگی و شعر نیما یوشیج (کماندار بزرگ کوهستان)، تهران: نشر ثالث.
    22. عظیمی، میلاد (1387)، پادشاه فتح (نقد وتحلیل و گزیده اشعار نیما یوشیج)، تهران: انتشارات سخن.
    23. عالی­ عبّاس‌آباد، یوسف (1390)، جریان­ شناسی شعر معاصر، تهران: نشر سخن.
    24. فتوحی، محمود (1386)، بلاغت تصویر، تهران: نشر سخن.
    25. نیما یوشیج (1397)، مجموعه کامل اشعار؛ تدوین سیروس طاهباز، تهران: انتشارات نگاه.
    26. _________ (1393)، نامه­ ها، تدوین سیروس طاهباز، تهران: انتشارات نگاه.
    27. _________ (1371)، مجموعه کامل اشعار، تدوین سیروس طاهباز، تهران: انتشارات نگاه.
    28. یاحقی، محمّدجعفر (1375)، فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، تهران: انتشارات سروش.

    ب) مقالات

    1. یاحقی، محمّدجعفر و احمد سنچولی (1390)، «نماد و خاستگاه آن در شعر نیما یوشیج»، پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی (گوهر گویا)، سال 5، ش 2 (پیاپی 18)، صص 64-43.