شگردهای طنز پردازی رسول پرویزی در کتاب "شلوارهای وصله دار"

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

2 دانشیاردانشگاه مازندران

چکیده

طنز از انواع فرعی ادبیّات و زاده ی اعتراض است. آیینه ای است که نظارگان چهره ی هرکس جز خود را در آن می بینند. طنز تصویر هنری اجتماع نقیضین است. طنزپردازی در حکایات فارسی سابقه ای دیرینه داشته، اما سابقه ی آن در داستان های کوتاه به بعد از مشروطه بر می گردد. درون مایه، آماج و شگردهای طنزپردازی مهم ترین عناصر آن به شمار می آیند. مراد از شگردها، تکنیک ها و شیوه های طنزپردازی است که عمده ترین آن ها عبارتند از: ناسازگاری واژگانی، موقعیتی، گفتمانی، معنایی، کوچک گردانی، بزرگ نمایی، نقیضه و تخریب سمبل ها. رسول پرویزی با انتشار داستان کوتاه «شلوارهای وصله دار» به شهرت رسید. این مجموعه دارای زبان ادبی- محاوره ای و مایه ور از طنزهای گزنده و آموزنده است و نویسنده ی آن به کمک طنز به طرح دیدگاه های انتقادی خود می پردازد و برای گیرایی و تأثیرگذاریِ بیشتر، از غالب شگردهای طنزپردازی سود می جوید. طنز پرویزی طنزمعنایی است. او ناسازگاری موقعیتی را در هردو محور افقی و عمودی پدید می آورد. با نقیضه گویی نگرش های متناقضِ کهن و معاصر را به چالش می کشاند و با ناسازگاری معنایی تناقض گفتارها و رفتارها را. از کوچک گردانی ایماژی و تصویری برای تحقیر تصمیم گیران بی کفایت و تدبیر بهره می برد و با تخریب سمبل ها به اثبات حقارت نمادها و ترویج جسارت مبارزه با مستبدّان مبادرت می ورزد. به طور خلاصه می توان گفت طنزهای پرویزی بیشتر در انتقاد از فقر اقتصادی و فرهنگی شکل می گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Atiric Techniques in Patchy Pants

نویسندگان [English]

  • sara zaree 1
  • aliakbar bagheri 2
1 ph.D student
2 daneshyar
چکیده [English]

Atiric Techniques in Patchy Pants

Sara Zare Jirhandeh Aliakbar Bagheri Khalili
Mazandaran University

Abstract
Satire is one of the sub-types of literature born of protest. It is mirror that everyone can see the faces of others but himself. Satire has been known as artistic picture of contradictions. Satire has a long history in the Persian tales, but its history in the short story goes back to the period after Constitution. Themes, objectives, and satiric methods are the most important elements of it. Methods means satiric techniques and practices including vocabulary incompatibility, situational, discourse, semantic, underestimation, overestimation, parody, and destroying symbols. Rasoul Parvizi, by publishing the short story called "patchy pants", became famous. This collection has literary language- spoken and motifs from biting and informative satires and its author, through using satire, mentions his critical insights, and uses most satiric techniques to influence and attract readers. Parvizi’s satire is a sense of humor. He creates conflicting situation both in vertical and horizontal axis and challenges ancient and contemporary attitudes with contradictions, and contradictory discourses and practices with semantic inconsistencies. He uses image underestimation to humiliate incompetent decision and policy makers, and, by destroying symbols, proves the inferiority of symbols and encourages fighting with dictators. In sum, it can be said that Parvizi’s satires are formed to criticize the economic and cultural poverty.
Keywords:
Patchy Pants, Satire, Techniques, Semantic inconsistencies, Underestimation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Patchy Pants
  • Satire
  • Techniques
  • Semantic inconsistencies
  • Underestimation
الف)کتابها:
1- اصلانی، محمّد رضا(1387)، فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز، چ دوم، تهران، نشر کاروان.
2- پرویزی، رسول(1389)، شلوارهای وصله‌دار، تهران، انتشارات بهزاد.
3- پلارد، آرتور(1378)، طنز، ترجمة سعید سعیدپور، تهران، نشر مرکز.
4- جوادی، حسن(1384)، تاریخ طنز در ادبیّات فارسی، تهران، نشر کاروان.
5-چناری، امیر(۱۳۷۷)، متناقض‌نمایی در شعر فارسی، تهران، نشر فرزان.
6- حرّی، ابوالفضل(1387)، رویکردهای نوین به طنز و شوخ‌طبعی، تهران، انتشارات سورة مهر.
7- حلبی، علی اصغر(1365)، مقد،مه‌ای بر طنز و شوخ‌طبعی در ایران، چ دوم، تهران، انتشارات پیک ترجمه و نشر.
8- داد، سیما(1385)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران، نشر مروارید.
9- دورکی، علی اصغر(1385)، طنز در اشعار ابوالقاسم حالت، پایان نامة کارشناسی ارشد، انتشارات دانشگاه مازندران.
10- شفیعی کدکنی، محمّد رضا(1366)، صورخیال در شعر فارسی، چ سوم، تهران، نشر آگاه.
11- ـــــــــــــــــــــــــــــ (1386)، زمینة اجتماعی شعر فارسی، تهران، نشر اختران.
12- شمیسا، سیروس(1383)، انواع ادبی، تهران، نشر فردوس.
13- صدر، رویا(1381)، بیست سال با طنز، تهران، انتشارات هرمس.
14- فتوحی، محمود(1391)، سبک شناسی، نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران، نشر سخن.
15- نجف‌زادة بارفروش،محمّد باقر(۱۳۷۶)، طنزنویسان ایران ازمشروطه تا به امروز، تهران، نشر خانواده.
ب) مقالات:
1- چناری، عبدالامیر(1384)، «طنز در شعر حافظ»، پژوهش‌نامة دانشگاه شهید بهشتی، ش45-46، صص51-39.
2- حسام‌پور، سعید و دیگران(1390)، بررسی تکنیک‌های طنز و مطایبه در آثار هوشنگ مرادی کرمانی، س 2، ش1، دانشگاه شیراز، صص90-61، مطالعات ادبیّات کودک.
3- موحّد، عبدالحسین(1383)، «طنز و خلّاقیّت». پژوهش‌های ادبی، ش 2، صص168-157.