پیوند مخاطب و متن در آفرینش چندصدایی در رمان جای خالی سلوچ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه الزهرا(س)

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س)

چکیده

رمان «جای خای سلوچ»، نوشتة محمود دولت‌آبادی از مهمترین رمان‌های اجتماعی در حوزة ادبیّات اقلیمی- روستایی است که از جهات گوناگون جای بحث و بررسی دارد. یکی از دیدگاه‌هایی که در بررسی این رمان می‌توان از آن بهره برد، نظریة چندآوایی باختین، منتقد روسی، است، ازاینرو مقالة حاضر، به بررسی «جای خالی سلوچ» از نظر چندآوایی و میزان مطابقت آن با این نظریة باختین می‌پردازد. این بررسی به روش کتابخانه‌ای و به‌صورت تحلیلی-توصیفی انجام شده است. از نظر این منتقد رمانی دارای ارزش و اعتبار است که در آن تمامی صداهای موجود، صدای شخصیّت‌ها، نویسنده و ... به موازات هم به گوش برسد و صدایی بر صدای دیگر حاکم نگردد. نتیجة بررسی نشان می‌دهد هر چند در بخش‌هایی از این رمان صدای نویسنده بر سایر صداها حاکم می‌شود، چنانکه گویی نویسنده به جای شخصیّت‌ها احساس می‌کند، می‌اندیشد، می‌پرسد و پاسخ می‌دهد، امّا وجود مصادیق و مؤلّفه‌های متعدّدی در بخش‌های دیگر، از جمله: وجود شیوه‌های روایی گوناگون در رمان، حضور و گفتمان دیگری در گفتار شخص و درهم آمیختگی آواهای گوناگون در رمان، آن را در شمار رمان‌های چند صدایی قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

-The Link between Reader and Text for the Creation of the Polyphonic in the Novel of Missing Soluch

نویسندگان [English]

  • zolfaghar allami 1
  • Zahra Azimi Rad 2
1 Associate of Alzahra University
2 M.A Alzahra University
چکیده [English]

Missing Soluch is a novel by Mahmoud Dowlatabadi. It is among the most important social novels with an idyllic setting in literature, which can be discussed and analyzed from different perspectives. From one standpoint the novel can be analyzed in terms of the theory of polyphony by Bakhtin, the well-known Russian critic. In the present study, Missing Soluch was analyzed and compared according to Bakhtin’s polyphony theory. In his view, a valuable valid novel is one in which all voices including voices of characters, author, etc. are heard in parallel and no single voice dominates the others. Research results indicated that although the author’s voice dominates other voices in some parts of this novel and the author seems to feel, think, ask, and answer instead of the characters, due to the presence of several other components and examples in other parts of this novel, it still falls into the category of polyphonic novels

کلیدواژه‌ها [English]

  • :Dowlatabadi
  • Missing Soluch
  • Bakhtin
  • Polyphony
  • Reader
  • Intertextuality

مراجع

الف)کتاب‌ها:
1- آلن، گراهام(1385)، بینامتنیّت، ترجمة یزدان جو، تهران، نشر مرکز.
2- احمدی، بابک (1382)، ساختار و تأوّل متن، تهران، نشر مرکز.
3- باختین، میخاییل(1384)، زیبایی‌شناسی و نظریة رمان، ترجمة آذین حسین‌زاده، تهران، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات هنری.
4- پاژ، اوکتاویو(1381)، تک‌خوانی و دوصدایی: گفتگو با خوئین ریوس، ترجمة کاوه میرعبّاسی، تهران، نشر نی.
5--------- (1387)، تخیّل مکالمه‌ای جستارهایی دربارة رمان، ترجمة رویا پورآذر، تهران، نشر نی.
6- تودوروف، تزوتان(1377)، منطق گفتگویی میخاییل باختین، ترجمة داریوش کریمی، تهران، نشر مرکز.
7- دولت آبادی، محمود( 1388)، جای خالی سلوچ، تهران، انتشارات چشمه.
8- شهپرزاد، کتایون(1382)، رمان درخت هزار ریشه، ترجمة آذین حسین‌زاده، تهران، انتشارات معین و انجمن ایرانشناسی فرانسه.
9- غلامحسین‌زاده، غریب‌رضا و نگار غلامپور(1387)، میخاییل باختین زندگی، اندیشه‌ها و مفاهیم بنیادین، تهران، انتشارات روزگار.
10- مستور، مصطفی(1379)، مبانی داستان کوتاه، تهران، نشر مرکز.
11- مقدادی، بهرام(1378)، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی از افلاطون تا عصر حاضر، تهران، انتشارات فکر روز.
12- مکاریک، ایرناریما(1384)، دانش‌نامة نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمة مهران مهاجر و محمّد نبوی، تهران، نشر آگه.
13- میرصادقی، جمال(1383)، داستان وادبیّات‌داستان، تهران، انتشارات سورةمهر.
14- میرصادقی(ذوالقدر)، میمنت(1379)، رمان‌های معاصر فارسی، تهران، انتشارات نیلوفر.
15- نامور مطلق، بهمن(1390)، درآمدی بر بینامتنیّت: نظریه‌ها و کاربردها، تهران، انتشارات سخن.
 
ب)مقالات:
1- ابراهیمی، سیّدرضا(1389)، مقایسة تطبیقی شخصیّت پردازی و درونمایه در دو رمان «جای خالی سلوچ» و «خوشه های خشم»، فصلنامة تخصّصی زبان و ادب فارسی، دانشکدة علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سال اوّل، شمارة3.
2- رضی،احمد و محسن بتلاب اکبر آبادی(1389)، منطق الطّیر عطّار و منطق گفتگویی، فصلنامة زبان و ادب فارسی، شمارة47، صص46-29.
3- شمعی، میلاد و بیطرفان، مینو(1389)، تحلیل تطبیقی «جای خالی سلوچ» با رمان «مادر» اثر پرل باک، مجلّة ادب‌پژوهی، شمارة14، صص91-67.
4-مقدادی، بهرام(1382)، جویس و منطق مکالمه، رویکردی باختینی به اولیس جیمز جویس، تهران، نشریة پژوهش‌های زبان‌های خارجی، شمارة15.
ج)منابع لاتین:
1- Selden, Raman and Widdoson, peter. A Reader's Guide to Contemporary Literary theory, New York: Harvester Wheatsheaf.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار