Explain the Two Recordings of the Hafez’s Divan: “Jame Iskandar” and “Div Mosalman Nashavad”

Document Type : Research Paper

Author

Associate Professor of Payame Noor University of Urmia

10.29252/kavosh.2019.1659

Abstract

In these two bits of Hafez's Divan:                                                                                   
“Khiale abekhezerbast’o jam Iskandar/Keyxosro
Be jor’enooshi’e sultan Abolfavares shod” and
“Esmea'zambekonadkarekhodey del khosh bash
ke be talbisohiyal div mosalman/Soleymannashavad”
Between the scholars about the recordings of "JameKeyxosroor Iskandar?" and "DivSoleymannashavad or Mosalman?" there have been various discussions.In the first instance, the "JameIskandar" is documentary on a manuscript (Khalkhali 827 AH) and all the other manuscripts have the "JameKeyxosro". But because Iskandar (Alexander), according to the evidence of fiction and poetry, had a special cup with surprising features that did not diminish its water and worldviews and opening the secret, recording the "JameIskandar" is based on the rule of "the most difficult recording is superior," in the scientific-critical correctionof the Divan Hafiz is more original than the "JameKeyxosro".In the second case also with the neglecting the record of the "Mosalmannashavad”, in more and prior of Hafez’s Divan manuscripts - in examining recordings of this kind, it should not be the sole criterion of choice and selection -according to another clause in the corrigendum of the texts, that is, "which one can be modified by another?" that recording is true and probably almost certainly some scribes do not record "Mosalmannashavad" to eliminate the rhyme in sonnets, observe the fit of the bit and coordination with components and its allusionelements it has turned into “Soleymannashavad”.

Keywords


Eskandar name (1387) (revayat-e- farsi az Kalistens-e- dorygin), jam avarande va tahrir konande: Abdolkafi ebn-e- Abi-al- barakat, be kushesh-e- Iraj Afshar, Tehran: Cheshme.
-Eskandar name (1392). (revayat-e- Asiyay-e- miyane), az Bagi Mohammad ebn-e- Movlana Yusof, be ehhteme-e- Hoseyn Esmaili, Tehran: Moien.                                   
-Elahi Gomshei, Hoseyn Mohey-al- din (1396). Sisad o Shast o Panj Ruz dra Sohbat-e- Hafez, Tehran: Soxan,chape.2.                                                                                                      
-Omidsalar, mahmud (1389). ((Pishnahadhaiy darbare-ye matn-e- barxi az abiyat-e- dastan-e- hormozd-e- nushrvan dar Shahnameye- Moskow)), Sio do Magale dar Nagd o Tashih-e- Motun-e- Adabi, Tehran: bonyad-e- mogufat-e0 dr Mahmud Afshar, pp. 75- 88.
- Bageri, bahador (13870, Farhang-e- Sharhay-e- Hafez, Tehran: Amir kabir.                 
-Borhani, Mahdi (1376). ((Hafez-e- gazvini- gain ya xanlari, kodam?)) (gesmat-e- avval), Hafez Shenasi, be koshesh-e- saied niyaz kermani, chape.3, Tehran: Pazhang, vol.1, pp.64- 107.
--Borhani, Mahdi (1376). ((Hafez-e- gazvini- gain ya xanlari, kodam?)) (gesmat-e- dovoml), Hafez Shenasi, be koshesh-e- saied niyaz kermani, chape.3, Tehran: Pazhang, vol.2, pp.24- 91.
 
- Bahar, lale Tik Chand (1380), Bahr-e- Ajam, tashih-e- dr Kazem Dezfuliyan, Tegran: talaye.
- Bahmani, Ardeshir (1356). ((div mosalman nashavad)), Armagan, dore-ye46, shomare-ye- 4, 5, pp.276- 279.                                                                                                             
- Bahmani, Ardeshir (1364), ((Jam-e- Eskandar)), Golcharx, sal-e- avval, shomare-y- 13, bahman, p.7.
-Parham, Mahdi (1370), ((soxan sanji geranmaye)), Gafele salar Soxan, Tehran: alborz, pp.319- 328.
- Tarjame-ye Tafsir-e- Tabari (1393), be tashih o ehtemam-e- Habib Yagmaie, Tehran: Daneshgah-e- Tehran, chape.3.                                                                                                   
Javid, Hashem (1377), Hafez-e- Javid (Sharh-e- Doshvarihay-e- Abiyat va Gazaliyyat-e- Hafez), Tehran: nashr o pezhuheshe farzan ruz, chape.2.                                                       
-         - Jalali Pandar, Yad-ol-lah (1372). Zendegi va Ashar-e- Emad-ol-din Nasimi, Tehran: ney.                                                                                                             
   .
- Jalil Tagaviyan, Mostafa (1393). ((Soleyman ya Mosalman? (bahsi dar bab-e- yek beyt az Hafez) )), Gozaresh-e- Miras, dore-ye- 2, sal-e- 8, shomare-ye 3,4 (64-65). Mordad-Aban, pp.11- 16.                                                                                                                  
-Jahahn Baxsh, Juya (1387), ((Tammolat-e- nazari-ye- kar amad dra tasih-e- motun-e- adabi)), Ayene-ye- Miras, sal-e- 6, shomare-ye 3 (46), Payeiz, pp.24- 73.                    
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1343), Divan, be kushesh-e- Hoseyn Pezhman Baxtiyari, Tehran: ketabxne-ye ebn-e- sina.                                                                         
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1361), Divan, be ehtemam-e- seyyed Abolgasem Anjavi Shrazi, Tegran: javidan, chape.4.                                                                                     
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1362 a), Divan, tashih va tozih-e- dr Parviz Natelm Xanlari, Tehran: xarazmi, chape.2.                                                                                              
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1362 b), Divan, tashih-e- Masud Farzad, be kushesh-e- Ali Hasuri, Tehran: hamgam.                                                                                           
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1363), Divan, be kushesh-e- dr xalil Xatib rahbar, Tehran: safi ali shah                                 .                                                                              
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1370), Divan, be hehtemam-e- dr seyyed Mohammad Reza jalali nayin- dt Nazir Ahmad, Tehran: amir kabir, chape.7.                                                
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1372), Divan, ba tashih va mogaddame-ye dr Mohammad Reza Jalali Nayin- dr Nurani Vesal, Tehran: soxan van ogre.                     
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1379), Divan (bar asas-e- nosxe-ye- no yafte-ye0 besyar kohan), be kushesh-e- seyyed Sadeg Sajjadi- Ali bahramiyan, tozihe vazheha va manay-e- abyat: Kazem Barg Nisi, Tehran: fekr-e- ruz.                                                    
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1385 a), Divan, be sya-e- Saye, Tehran: karname, chape.12.
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1385 b), Divan, tadvin va tashih-e- dr Rashid Evazi, Tehran: amir kabir, chape.2.                                                                                                         
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1387 a), Divan, tashih-e- allame Mohammad Gazvini va dr Gasem gain, Tehran: asatir, chape.7.                                                                                  
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1387 b), Divan, tadvin-e- dr Salim Neysari, Tehran: soxan, chape.2.                                                                                                                             
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1388), Divan, garat gozini-ye- entegadi be kushesh-e- Bah-ol-n din Xorram Shahi va hashem Javid, ed2, Tehran: nashar va pezhush-e- farzan ruz.                                                                                                                                        
 
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1389), Divan, be kushsesh- e- seyyed Mohammad Rastgu, Tehran: ney.                                                                                                            
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1394), Divan (nosxey-e- noor osmaniyye, kohantarin nosxe-ye- shenaxte shode-ye- kamel, ketabat-e- 801 A.H), be kushehsh-e- Behruz Imani, Jehran: markaz-e- pezhuheshi-ye- miras-e- maktoob ba moshrekat-e- daneshgah-e- azad-e- eslami.                                                                                                                                
-Hafez, Shams-ol- din Mohammad (1395), Divan (nosxe-ye- Fereydun Mirza Teymuri, 907 AH), be ehtemam-e- Hamad Mojahed, Tehran: daneshgah-e- Tehran, chape.4.                
-Hazin Lahiji, Mohammad Ali (1374), Divan. Tashih va tahgig: Zabih-ol-lah Sahebkar, Tehran: daftar-e- nashr-e- miras-e- maktoob va nashr-e- saye.                                         
-Hamidiyan, Saied (1392), Sharh-e- Shog, TehranL gatre.
-Xagani, Afzal-ol-din (1378). Divan, tashih-e- dr ziya-ol-din Sjjadi, Tehran: zavvar, chape.6.               
Xalegi Motlag, jalal (1390), ((yaddashthaie dar tashih-e- entegadi bar mesal-e- Shahname)), Shahname az Dastnevis ta matn, Tehran: markaz-e pezhuheshi-ye- miras-e- maktoob, pp.263- 371.                                                                                                         
- Xorramshahi, Baha-ol- din (1375), hafez name, Tehran: elmi o farhangi. chape.7.            
- Xajuy-e- Kermani, Ab-ol- Ata (?), Divan, tashih-e- Ahmad Soheyli xansari, Tehran: ketab forushi-ye- babrani va mahmudi.                                                                              
-Dadbeh, Asgar (1390), ((Nosxehaye elmi , geyr-e- elmi-ye- divan-e- Hafez)), Dayert-ol- Maraef-fe- Bozorg-e- Eslami, Jehran: markaz-e- dayert-ol- maref-e- bozorg-e- eslami. Vol.19, pp.743-749.                                                                                                             
- Dastgeyb, Abdolali (?), Hafez shenaxt, Tehran; elm.                                                       
- Dashti, Ali (1375).Nagshi az Hafez, Tehran: amir kabir. Chape 6.                              
- Rastgu, seyyed Mohammd (1369). ((Golgashti dra Ayene-ye- jam)), Ayene-ye- Pezhuhesh, shomare-ye-4, Azar va dey, pp.32- 40.                                                       
- Rastegra-e- Fasaie, mansur (1394), Sharh-e- Tahgige-ye- Divan-e- Xaje Shams-ol- din Mohammad Hafez Shrazi, Tehran: pezhuheshgah-e- olum-e- ensani va motaleat-e- farhangi.
- Riyahi, Mohammad Amin (1374). Golgasht dar Sher o Andishe-ye- Hafez, Tehran: elmi. Chape.2.                                                                                                                      
- Zaryab-e- Xoyie, Abbas (1368). Ayeny-e- Jam, Tehran: elmi.                                         
- Zarrin Kub, Abd-ol- Hoseyn (1379). ((Esharat dar Hashiy-e- Divan-e- Hafez)), Nagsh bar Ab, Tehran: soxan, chape.4. pp.362- 412.                                                               
- Zolali Xansari (1384). Koliyyat, tashih , tahgig-e- dr Saied Shafiyyion, Tehran: ketabxane-ye- majles.                                                                                                    
 
- Samiy-e- Gilani, Ahmad (1375), ((Noktehayie dar bab-e- tashih-e- motun)), Darbare-ye- Virayesh, zire nazar-e- Nasr-ol-lah Pur Javadi, Tehran: markaz-e- nashr-e- daneshgahi, chape.3. pp.110- 122.
- Sudi Bosnavi, Mohammad (1357), Sharh-e- Sudi bar Hafez,tarjame-ye dr Esmat sattar zade, Urmiyye: anzali, chape.4.                                                                                           
- Shfiy-e- Kadkani, Mohammad Reza (1379). Gozide-ye- Gazalyyiat Shams, Tehran: shekat-e- sahami-ye ketabhay-e- jibi ba hamkari-ye- entesharat amir kabir, chape.13.  
- Shfiy-e- Kadkani, Mohammad Reza (1387). Gazaliyyat-e- Shams-e- Tabriz, Tehran: soxan.                                                                                                                                
- Shamisa. Sirus (1388), yaddashthay-e- Hafez, Tehran: elm.                                         
- Saeb, Mohammad Ali (1387), Divan, be kushesh-e- Mohammad Gahraman, Tehran: elmi o farhangi, chapae.5.                                                                                                   
- Togyani, Eshag (1394). Ahadis va Revayat-e- Eslami dar Sher-e- Parsi (az Agaz ta Payan-e- Garn-e- Sheshom-e- Hejri), Tehran: anjoman-e- asar va mafaxer-e- farhangi.
- Aragi, Faxr-ol-din (1372). Majmu-ye- Asar-e- Faxr-ol- din Aragi, tashih-e- dr Nasrni Mohtasham (Xazaie), TehranL zavvar.                                                                            
- Esmat Boxaraie (1366). Divan, be kusheshe Ahmad Karami, Tehran: nashr-e- ma.       
- Gazzali, Hbu Hamed (1386). Ehya-e- Olim-ol- din, tarjame-ye Moyyed-ol- din Xarazmi, be kushesh-e- Hoseyn Xadiv Jam, Tehran: elmi o farhangi.                          
- Eyvazi, Rashid (1384). Hafez-e Bartar Kodam Ast?, Tehran: amir kabir.                 
- Ferdowsi, Abolgasem (1393). Shahname, pirayesh-e- Jalal Xalegi Motlag, Tehran: soxan.                                                                                                                        
- Farzad, Masud (1348), ((Abyat-e- dast naxorde-ye Hatfez)), Xerd o Kushesh, shmare-ye2, Tir, pp.202- 220.                                                                                                           
- Fasihi-ye- heravi (1383), Divan, be ehtemam-e- dr Ebrahim Geysari. Ba mogaddame-ye dr Mohammad Dehgani, Tehran: amir kabir.                                                                   
- Geyari, Ebrahim (1380). Abyat-e- bahs angiz-e- hafez, Tehran: tus.                              
- Geysari, Ebrahim (1393). Yek Nokte az In Mani (Sharh-e- Geysari bar Gazlhay-e- Hafez), Tehran: jami.                                                                                                          
Mojarrad, Mojtaba (1396). Sonnat-e- Tashih-e- Matn dar Iran-e- pas az Eslam, Tehran: hermes.                                                                                                                                  
- Mortazavi, Manuchehr (1384). Maktab-e- Hafez (Mogaddame bar hafez shenasi), Tabriz: Sotude. Chape.4.                                                                                                        
- Masudi, Ali ebn-e Hoseyn (1387). Moruj-ol- zahab, motarjem: Abolgasem Payande, Tehran: elmi o farhangi, chape.8.                                                                                        
- Mozaffari, Ali Reza (1381), Xeyl Xeal (bahsi piramun-e- ziba shenasi-e- sovr-e- xeyal-e- sher-e- Hafez), Urmiyye: daneshgah-e- Urmiyye.                                                         
- Mir Ansari, Ali (1390), ((Nosxe hay-e- xatti-ye- divan-e- hafez)), Dayerat-ol-Maref-e-Bozorg-e- Eslami, Tehran: markaz-e- dayerat-ol- maref-e- bozorg-e- eslami, vol.19, pp.737- 743.                                                                                                                          
- Narm Afzar-e- Dorj 4 (ketab xane-ye elektronik-e- sher o adab-e- farsi, 236 asar kazm o nasre adabi). (1390), Tehran: mossase-ye- farhangi-ye- mehr argam-e- Iranian.                  
- Narm Afzare Efan 3 (matn-e- 805 ketab), Gom: markaz-e- kampiyoteri-ye- olum-e- eslami.                                                                                                                                   
- Nezami, Jam-ol- din (1387). Xamse (bar asas-e- chap-e- Moskow- Bakoo), Tehran: hermes, chape.2.                                                                                                                    
- Naziri-ye- Niyshaburi, Mohammad Hoseyn (1389). Divan, tashih-e- Mohammad Reza tahrei, Tehran: Agah.                                                                                                            
- Neysari, salim (1386). Daftar-e- Degar sani-ha dar Gazalha-ye Hafez, Tehran: farhangestan-e- zaban va adab-e- farsi.                                                                             
- Neysari, Salim (1392). Tabsarei bar Tadvin-e- Gazalhay-e- hafez, Tehran: farhangestan-e- zaban va adab-e- farsi.                                                                             
- Niknam, Mehrdad (1376). Ketab Shenasi-ye- Hafez, Tehran: elmi o farhangi.          
- Heravi, Hoseyn Ali (1368 a). ((Yek Tozih)), Magalat-e- hafez, be kushesh-e- Enayat-ol- lah-e- Majidi, Tehran: ketabsara. Pp.492- 493,                                                             
- Heravi, Hoseyn Ali (1368 b. ((Soxani az tashih-e- Jadid-e- Divan-e- hafez)), Magalat-e- Hafez, ibid, pp.343- 364.                                                                                                 
.
- Heravi, Hosen Ali (1392). Sharh-e- Gazlha-ye Hafez, be kushesh-e- dr Enayat-ol- lah-e- Majidi va dr Zahra Shadman, Tehran: nsahr-e- no ba hankari-ye- Asim.                 
- Human, Mahmud (1374). Hafez, be kushesh-e- Esmaiel Xoyie, Tehran: tahuri, chape.2.