بررسی نوآوری‏ها و شگردهای زبانی رایج در غزل شاعران جوان دهة هشتاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار .دانشگاه ، شیراز

2 استادیار دانشگاه شیراز

3 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

چکیده

غزل مقبول‏ترین قالب شعر سنّتی است که پس از انقلاب و بویژه در دهة هشتاد، تحوّلات زیادی را تجربه کرده است. بررسی گونه‏های نوآوری در غزل دهة هشتاد راهی در سبک‏شناسی و معرّفی افق‏های تازة شعر معاصر است و از آنجا که تحوّلات و نوآوری در زبان، از پرتنوّع‏ترین و مهمّترین شگردهای شاعران جوان دهة هشتاد بوده است، در این مقاله، به صورت تحلیلی-توصیفی و با تأکید بر بسامد، گونه‏های مختلف نوآوری زبانی در غزل‏های چاپ شدة این دهه بررسی و آسیب‏های آن نیز بیان شده است.
از جمله یافته‏های این تحقیق، این است که غزل‌سرایان دهة هشتاد برای تغییر فضای شعر و رها شدن از کلیشه‏ها، به انتخاب واژه‌ها و ترکیبات تازه و مورد استفادة مردم، کنایه‌های جدید و ضرب‌المثل‌های رایج روزمرّه توجّه نشان داده‏اند و در برخی نوآوری‏های خود با رویکردی تلفیقی، آرکائیسم (باستان‏گرایی) را به واژه‌های جهان امروز گره زد‏ه‏اند. استفاده از امکانات نحوی جدید و نوآوری در دستور و جابه‏جایی متمایز ارکان جمله و همچنین چندصدایی و تغییر لحن از دیگر نوآوری‏هایی است که در غزل دهة هشتاد با بسامد و گونه‏گونی متمایزی در مقایسه با ادوار قبل جلوه کرده؛ به‏طوری که شعر جوان این دوره را در جایگاه یکی از مهمّترین ادوار تحوّل غزل در تاریخ ادبیّات فارسی قرار داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Language Innovations and Techniques in the Sonnet of Young Poets in 1380s

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Kafi 1
  • Mohammad Moradi 2
  • Ahmad AAli 3
1 Member of. Shiraz Unhversity
2 Member of Shiraz University
3 Shiraz University
چکیده [English]

Sonnet is the most popular form of traditional poetry that after the revolution and especially in 80's has experienced great changes. Investigating kinds of innovations in 80's sonnet is a way of stylistics and introducing new horizons of contemporary poetry; changes and innovations in the language have been one of the most diverse and important techniques of the young poets of 80's. In this paper, by an analytical-descriptive method and with an emphasis on frequency of the different kinds of language innovations, an attempt has been made to investigate the sonnets published and also the damages it has made.
One of the findings of this study is that sonneteers of 80's have considered the choice of new words and compounds used by people, new allusions and everyday common proverbs in order to change the poetry space and get rid of stereotypes, and in some of their innovations they have tried archaism to the words of today's world by a combined approach. The use of new syntax and innovation in grammar and distinct displacement of a sentence components, as well as polyphony and tone change are other innovations that have been manifested in 80's sonnet with a distinct frequency and diversity compared with previous periods; so that they put young poetry of this period in the position of one of the most important periods of sonnet change in Persian literature history.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • 80's sonnet
  • sonnet language
  • new language behaviors
  • Innovation

مراجع

الف)کتاب‌ها:
1- بدیع، علیرضا(1389)، چلّة تاک، تهران، انتشارات فصل پنجم.
2- برقعی، سیّدحمیدرضا(1389)، طوفان واژه‏ها، تهران، انتشارات فصل پنجم.
3- جعفری آذرمانی، مریم(1387)، زخمه، قم، انتشارات مجنون.
4- ــــــــــــــــــــ (1391)، صدای ارّه می‏آید، تهران، انتشارات فصل پنجم.
5- حسن‏‏لی، کاووس(1386)، گونه‏های نوآوری در شعر معاصر ایران، تهران، نشر ثالث.
6- حسین‏پور چافی، علی(1384)، جریان‏‏‏های شعری معاصر فارسی از کودتا (1332) تا انقلاب(1357)، تهران، انتشارات امیرکبیر.
7- حسینی، محمّدکاظم(1385)، به دیوار دل نبند، بوشهر، انتشارات شروع.
8- خوانساری، هادی(1382)، چریک‏های جوان، بوشهر، انتشارات شروع.
9- روزبه، محمّدرضا(1379)، سیر تحوّل غزل فارسی، از مشروطه تا انقلاب اسلامی، تهران، نشر روزگار.
10- __________(1388)، ادبیّات معاصر ایران، شعر، تهران، نشر روزگار.
11- زرقانی، مهدی(1391)، چشم­انداز شعر معاصر ایران، تحریر دوم، تهران، نشر ثالث.
12- شعر جوان فارس(1382)، تهران، انتشارات دفتر شعر جوان.
13- شفیعی کدکنی، محمّدرضا(1379)، موسیقی شعر، تهران، نشر آگه.
14- شمیسا، سیروس(1386)، سیر غزل در شعر فارسی، ویرایش دوم، تهران، نشر علم.
15- صادقی، مجتبی(1386)، از دوست داشتن در تمام جهان، تهران، انتشارات سورة مهر.
16- صبور، داریوش(1384)، آفاق غزل فارسی، تهران، انتشارات زوّار.
17- صفایی، پانته‏آ(1391)، آویشن و اندوه، تهران، انتشارات فصل پنجم.
18- صفوی، کورش(1373)، از زبان‏شناسی به ادبیّات، تهران، نشر چشمه.
19- علی‏اکبری، رضا(1382)، زنی به فاق انارها، تهران، نشر نیم‏نگاه.
20- فرجی،­مهدی(1382)، ای­تو راز روزهای­انتظار، کرمانشاه، انتشارات­صبح­روشن.
21- ________(1393)، میخانة بی‏خواب، تهران، انتشارات فصل پنجم.
22- کافی، غلام‏رضا(1389)، شناخت ادبیّات انقلاب اسلامی، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدّس.
23- کرونی، هاشم(1383)، کلوزآپ از باب اوّل کتاب مقدّس، بوشهر، نشر شروع.
24- مرادی، محمّد(1382)، دخترک کوچة بالا سلام، قم، انتشارات جمال.
25- ________(1384)،خمپاره‏ها­که­اوج­بگیرند،­تهران، انتشارات دانشگاه امیرکبیر.
26- ________(1389)، جریان‏شناسی غزل شاعران جوان استان فارس در سال‏های پس از جنگ، شیراز، انتشارات بنیاد فارس‏شناسی.
27- موسوی، سیّد مهدی(1392الف)، غرق شدن در آکواریم، تهران، نشر نیماژ.
28- ـــــــــــــــــــ(1392ب)، با موش‏ها، تهران، نشر نیماژ.
29- میرزایی، محمّدسعید(1382)، الواح صلح، قم، نشر همسایه.
30- نسیمی، علیرضا(1383)، متنی برای بینایی­سنجی مخاطب، بوشهر، نشر شروع.
31- نظری، فاضل(1390)، گریه‏های امپراطور، تهران، انتشارات سورة مهر.
ب)مقالات:
1- حسن‎لی، کاووس(1385). «نوآوری در غزل»، مجلّة شعر شمارة 46، صص 27-23.
ج) پایان­نامه­ ها:
1- جوادی، اعظم(1393)، تحلیل کارکرد واژگان در غزل پست مدرن دهة هشتاد، پایان‏نامة کارشناسی ارشد، به راهنمایی زیبا قلاوندی، کازرون، دانشگاه سلمان فارسی.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار