منظومة «ایرج و هوبره» قاسم لاربن مازندرانی و تطبیق ساختاری آن با مثنوی «زهره و منوچهر» ایرج‌میرزا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدرس موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی فولادشهر

چکیده

منظومة «ایرج و هوبره» و «زهره و منوچهر» از جمله داستان­های غنایی معاصر است که در تعارض و اختلاف میان دو عقیدة عشق و وطن­خواهی سروده شده است. منظومة «زهره و منوچهر» ترجمة آزادی است که ایرج­میرزا آن را به تتبّع از «ونوس و آدونیس» ویلیام شکسپیر سروده است. منظومة «ایرج و هوبره» قاسم لاربن نیز یکی از آخرین منظومه­های عاشقانه در ادبیّات فارسی است که به تقلید و استقبال از منظومة عاشقانة «زهره و منوچهر» ایرج­میرزا و در همان وزن سروده شده است.
پژوهش حاضر با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه­ای به مقایسة ساختاری و محتوایی داستان «زهره و منوچهر» ایرج­میرزا با «ایرج و هوبره» می­پردازد. برآیند پژوهش نشان می­دهد که اگرچه عناصر داستانی هر دو اثر تا حدودی قابل انطباق با یکدیگر است، امّا منظومة «ایرج و هوبره» تقلیدی صِرف از کار ایرج­میرزا نیست. این منظومه در عین تأثیر محسوس از «زهره و منوچهر» قوّت و اصالت دارد. توصیفات زیبا و ترکیبات نوآورانه، زبان نرم و لطیف و روان آن در کنار تازگی موضوع بر گیرایی و ارزش­های منظومه افزوده است. منظومة «زهره و منوچهر» نیز از لحاظ سادگی، روانی و اشتمال بر مفردات و تعبیرات عامیانه، فضاسازی و نمایش روابط شخصیّت­ها از ورای گفتگوهای زنده و طبیعی از آثار خواندنی ادبیّات ایران است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Introduction System and Houbara Qasim Larbn Mazandaran and implementation structure with Zohreh and Manouchehr Masnavi Iraj Mirza

نویسنده [English]

  • parisa orak mordghafari
Moderator of Amin Foolad Shahr Higher Education
چکیده [English]

Iraj's and Hobra's poems, and Venus and Manuchehr are among the contemporary rich tales that have been written in the conflict between the two beliefs of love and homeland. Venus and Manouchehr are the translations of Freedom, which Iraj Mirza has written to the poet of Venus and Adonis William Shakespeare. The Iraj and Hubbard system, Qasim Larben, is also one of the last romantic poems in Persian literature to imitate and welcome the love poems of Venus and Manuchehr Iraj Mirza, and in the same volume.
The present study uses a documentary and library method to compare the structural and content of the story of Zohreh and Manouchehr Iraj Mirza with Iraj and Hobra. The results of the research show that although the fictional elements of both works are somewhat adaptable, Iraj and Hobraj's poetry is not a mere imitation of Iraj's work. This poem, in spite of the tangible influence of Venus and Manuchehr, is genuine and authentic. Elegant testimonials and innovative combinations, its soft and delicate soft language, along with its novelty, has added to the theme and values of the poetry. Zohreh and Manouchehr's poems are in terms of simplicity, psychic and stylism on folklore, expression and display of personality relationships beyond the live and natural conversations of the literary works of Iranian literature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qasim Larben Mazandarani
  • Iraj and Hobra
  • Venus and Manouchehr
  • Iraj Mirza
  • Comparative literature

مراجع

الف) کتاب ها:
1- آرین­پور، یحیی(1375)، از صبا تا نیما، تهران، نشر زوّار.
 2- احمدی، بابک(1370)، ساختار وتأویل متن، تهران، نشر مرکز.
3- اسکولز، رابرت(1379)، عناصر داستان، ترجمة فرزانه طاهری، تهران، نشر مرکز.
4- اعتمادزاده، حسین و روح­الله مهدی­پور عمرانی(1384)، از وارش تا ونوشه: «بهگزینی، نقد و تحلیل داستان­های کوتاه مازندران و گلستان»(1380-1300)، ساری، انتشارات شلفین.
5- اخوّت، احمد(1371)، دستور زبان داستان، اصفهان، نشر فردا.
6- باباصفری، علی­اصغر(1392)، فرهنگ داستان­های عاشقانه در ادب فارسی، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
7- پراپ، ولادیمیر(1368)، ریخت­شناسی قصّه­های پریان، ترجمة فریدون بدره­ای، تهران، نشر توس.
8- حائری، هادی(1366)، افکار و آثار ایرج، تهران، انتشارات جاویدان.
9- داد، سیما(1388)، واژه­نامة هنر داستان­نویسی، تهران، انتشارات مهناز.
10- ذوالفقاری، حسن(1392)، یکصد منظومة عاشقانة فارسی، تهران، نشر چرخ.
11- زمانی شهمیرزادی، علی(1371)، شعرای مازندران وگرگان، مؤلّف، بی­جا.
12- سمیعی گیلانی، احمد(1366)، آیین نگارش، تهران، نشر دانشگاهی.
13- فورستر، ادوارد مورگان(1384)، جنبه­های رمان، ترجمة ابراهیم یونسی، تهران، نشر نگاه.
14- لاربن، قاسم(1363)، منظومة بلند ایرج و هوبره(حماسة عشق وجنگ)، تهران، انتشارات پیام.
 15- محجوب، محمّدجعفر(1342)، تحقیق در احوال وآثار و افکار و اشعار و خاندان ایرج­میرزا، تهران، نشر اندیشه.
16- میرصادقی، جمال(1390)، عناصر داستان، تهران، نشر سخن.
17- میرعابدینی، حسن(1377)، صد سال داستان­نویسی ایران، تهران، نشر چشمه.
18- نصیری، محمّدرضا(1384)، اثر آفرینان(زندگینامة نام­آوران فرهنگی ایران از آغاز تا سال 1300 هجری شمسی)، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.     
 
ب)مقالات: 
1- کمرپشتی، عارف و مریم سلیمان­پور(1394)، «بررسی توازن واژگانی در منظومة ایرج و هوبره»، هشتمین همایش پژوهش­های زبان و ادبیّات فارسی، صص1789- 1769.
2- حکیمیان، ابوالفتح(1355)، «تحقیق پیرامون افسانة زهره و منوچهر»، مجلّة هنر و مردم، شمارة166-165، صص56-49.
 
کاوش‌نامه زبان و ادبیات فارسی
دوره 19، شماره 38
آذر 1397
صفحه 97-127

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار