رزم ابزارهای مجازی در شاهنامه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار مرکز تربیت معلم یزد

10.29252/kavosh.2007.2369

چکیده

صور خیال و تصویرسازی جزو جدایی­ ناپذیر شعر است و اگر آن را از شعر بگیرند، هستی را از او گرفته ­اند؛ از این رو است که شعر را «کلام مخیل» گفته ­اند. می­ توان گفت، صور خیال مهمترین ابزار دست شاعران برای آفرینش آثار ادبی است. فردوسی به مانند دیگر سرایندگان، در سرودن شاهنامه به خوبی از این ابزار بهره برده، اما با توجه به ماهیت حماسی شاهنامه، در آفرینش این تصاویر هنری ابزار دیگری به نام ابزارهای رزمی یا همان سلاح ­های میدان جنگ، در اختیار دارد، به گونه­ ای که در سراسر شاهنامه، چه آن جا که میدان­ های نبرد را توصیف می­ کند، چه زمانی که به غنا روی آورده، شجاعت و دلاوری را با عشق و دلدادگی در هم می­ آمیزد؛ با زبردستی و زیبایی از این دو ابزار بهره می­ برد. جنگ و ابزارهای آن حتی بر فرو رفتن و برآمدن خورشید نیز سایه می­ افکند و تصویرهایی که فردوسی از صبح و شام می­ سازد، بیشتر رنگ حماسی دارد. پیوند این دو ابزار افزون بر زیبایی­ هایی که ذکر شد، سبب ساخت سلاح­ های مجازی در شاهنامه نیز شده است. فردوسی «نهنگ» را به جای «شمشیر» و «اژدها» را به جای «نیزه» نشانده تا هم از تکرار نام سلاح ­ها بکاهد و هم بر زیبایی و رونق کلام خود بیفزاید. در این نوشتار این گونه سلاح ­های مجازی در شاهنامه بررسی می­ شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

War-Like lexicon in Shahnameh

نویسنده [English]

  • Mohammad Hassan Hassanzadeh
Yazd Teacher’s Training Center
چکیده [English]

Figures of speech and imagery are indispensable parts of poetry. The essence of poetry will be lost if poetry is devoid of them. For the same reason, poem is called an "imaginative speech". As a good means available to poets for creating literary works, Ferdowsi has nicely made use of imagery in Shahnameh. Owing to the heroic nature of his masterpiece, Ferdowsi has employed words referring to war instruments artistically in different parts of his book Ferdowsi masterly uses imagery and the, names of old weapons Furthermore, the rise and the fall of the sun is .overshadowed by the way he talks about war and its weapons as he describes dawn and dusk heroically. His heroic and lyrical imagery load to the creation imaginative weapons in, the word "Nahang" (Whale) instead of "Shamshir" (Sword) "Azhdeha" (dragon) instead of "Neizeh" (Spear), which not only cause to stop repeating the same words, but also increase the beauty of his speech. In this article, attempt has been made to study these imaginative words which have been introduced as "War Lexicon".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shahnameh
  • Figures of Speech (imagery)
  • war Instrument (Weapons)