تحلیل نشانه-معناشناسی داستان سکینه بانو از مجموعة اسکندرنامة منوچهرخان حکیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه الزّهراء(س)

2 دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

نشانه-معناشناسی روایی به بررسی ویژگی‌های روایی داستان می‌پردازد تا شرایط تولید و دریافت معنا در گفتمان را نشان دهد.معنا در نظام ساختارگرا زمانی حاصل می‌شود که از طریق کنش‌های برنامه ریزی شده سوژه از وضعیتی اولیه به وضعیتی ثانوی دست یابد. در تحلیل گفتمانی داستان «سکینه بانو» تلاش براین است با تقلیل متن به عناصرسازنده آن مانند مربع معنایی، برنامه های روایی، محور تنشی، مربع واقعیت نمایی و...سازوکار تولید معنا را در قصه‌های عامیانه بلند نشان دهیم. مطالعه فرایند نشانه-معناشناسی داستان«سکینه بانو» به دنبال آن ساختار اصلی و پایه ایی است که انسجام و یکپارچگی متن را تضمین می‌کند و ارتباط و تعامل زنجیره های روایی را با واسازی خلاگفتمانی که نتیجه نقش فعال و کنترلی نقال است،آشکار می‌کند. داستان با قرار دادن زن در جایگاه عامل فاعلی، تنش افعال موثر «نباید» و «خواستن» را که در مورد زنان باعث قرارگرفتن در محور دروغ و توهم می‌شود، نشان داده است و با تنش عاطفی شدید در پایان داستان، از مربع معنایی عبور می‌کند و ارزشی جدید را که بر نگاه ناموسی به زن متمرکز شده است، می‌آفریند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

semiotique of Sakine bano

نویسندگان [English]

  • K. Bahmani 1
  • Z. Allami 1
  • ali abbasi 2
1
2
چکیده [English]

The story of discourse analysis "Sakina Bano" It is an attempt to minimize the mean square of the Nasrsazndh such programs narrative tension axis, square and true view of the mechanism of production of meaning in folk tales show up. Semantics is the study of the sign-story, "her ladyship" It is the basic structure and ensures the integrity and validity chains interact with Khlagftmany deconstruction that is the result of active and controlling narrator reveals.The story begins with a woman in the position of subject, verb tense of "should" and "desire"or want that the women will be located in the lies and illusions little consequence
And severe emotional stress at the end of the story, the mean square value of the new password and honor the woman who looked focused, creates...Semantics is the study of the sign-story follows the basic spatial structure that ensures the integrity With severe emotional stress at the end of the story passes the mean square value of the new look on the woman's honor focused creates.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "folk tales"
  • "Narrateur"
  • "semiotique"
  • "structure"

مراجع

الف)کتاب‌ها:
1- بیغمی، مولانا محمّد(1381)، داراب‌نامه، به کوشش ذبیح الله صفا، چاپ دوم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
2- پراپ، ولادیمیر(1368)، ریخت‌شناسی قصّه‌های پریان، ترجمة فریدون     بدره‌ای، تهران، انتشارات توس.
3- حکیم، منوچهرخان(1384)، اسکندرنامه(بخش ختا)، به کوشش علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران، انتشارات میراث مکتوب.
4-____________(1388)، اسکندرنامه(ازفرنگ تاهندوستان)، به کوشش علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران، نشر سخن.
5-____________(1383)، اسکندر و عیّاران، تلخیص اسکندرنامة هفت جلدی، گزینش علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران، نشر نی.
6-فردوسی، (1379)، شاهنامه(از روی چاپ مسکو)، مجلد اول(شامل جلد 1، 2 و 3)به کوشش سعید حمیدیان، چاپ پنجم، تهران، نشر قطره.
7- شعیری، حمیدرضا(1391)، مبانی معناشناسی نوین، تهران، انتشارات سمت.
8- ___________(1385)، تجزیه وتحلیل نشانه-معناشناختی گفتمان، تهران، انتشارات سمت.
9-___________وترانه وفایی(1388)، راهی به نشانه-معناشناسی سیّال با بررسی موردی «ققنوس» نیما، تهران، انتشارات علمی وفرهنگی.
10- شیمل، آنه ماری(1376)، نام‌های اسلامی، ترجمة گیتی آرین، انتشارات کتابخانة ملّی جمهوری اسلامی.
11- عبّاسی، علی(1393)، روایت شناسی کاربردی، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
12- فتوحی، محمود(1379)، نقد خیال، چاپ دوم، تهران، نشر روزگار.
13- گریماس، اَلژیرداس ژولین(1389)، نقصان معنا، ترجمة حمیدرضا شعیری، تهران، نشر علم.
14- طرسوسی، ابوطاهر(1389)، داراب نامة طرسوسی، به کوشش ذبیح الله صفا، تهران، انتشارات علمی وفرهنگی.
15- محمّدی، محمّدهادی وعلی عبّاسی(1380)، صمد: ساختار یک اسطوره، تهران، نشر چیستا.
ب)مقالات:
1- آیدنلو، سجّاد(1394)، «بازشناسی روایات اکوان دیو در سنّت باستانی ایران»، کاوش‌نامه،  سال 16، ش30، صص36-9.
2- ذکاوتی قراگزلو، علیرضا(1382)، «نظری بر ابومسلم‌نامه»، کتاب ماه، ش69، صص93-88.
3- شعیری، حمیدرضا و بیتا ترابی(1391)، «بررسی شرایط تولید و دریافت معنا در ارتباط گفتمانی»، زبان‌پژوهی، دانشگاه الزهرا، ش6، سال3، صص50-23.
4- صافی پیرلوچه، حسین (1391)، «روایت‌گردانی درقصّه‌های عامیانه و    داستان‌های نوین فارسی»، نقدادبی، سال5، شمارة19، صص102-77.
5- عبّاسی، علی(1389)، «تحلیل گفتمانی شازده کوچولو»، پژوهش‌های زبان وادبیّات تطبیقی، دورة1، ش1، صص85-65.
6-_______ و هانیه یارمند(1390)، «عبور از مربّع معنایی به مربّع تنشی: بررسی نشانه- معناشناختی ماهی سیاه کوچولو»، پژوهش‌های زبان وادبیّات تطبیقی، دورة2، شمارة3(پیاپی7)، صص172-147.
7-________(1392 )، «بررسی زایش معنا در ساختار روایی «حکایت نمازفروش» از هزار و یک شب و روایت سه تار از آل‌احمد»، جستارهای زبانی، دورة 4، ش1، صص104-89.
کاوش‌نامه زبان و ادبیات فارسی
دوره 17، شماره 32
فروردین 1395
صفحه 233-260

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار