رخدادهای ادبی در عناوین «خبر بیست و سی» (از سطوح بلاغیِ عبارات تا ظرافت های ادبی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان

2 سمنان،دانشگاه سمنان،دانشکده علوم انسانی، گروه ادبیات فارسی

10.29252/kavosh.2020.1837

چکیده

سال­هاست که «بخش خبری بیست و سی» از طریق آنتنِ شبکۀ دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران، میهمان منازل ایرانیان است. از قسمت‌های مهم و حسّاسِ این بخش خبری «عناوینِ» آن است. این مقاله تلاش دارد از دریچۀ بحث‌های ادبی، به این دو پرسش که «مهمترین رخدادهای ادبی در عناوین این بخش خبری چیست؟ و کاربستِ تدابیر یاد شده چه اهداف و نتایجی با خود دارد؟» پاسخ دهد. مقاله در محور نخست، مفاهیمِ «خبر»، «عنوان خبر»، «بخش خبری بیست و سی» و ساختار آن را روشن می‌سازد و در محور دوم، در دو قسمت، به تشریح پاسخ پژوهش می‌پردازد؛ ابتدا بنا بر اهمیتِ «جمله» در عناوین مورد بحث، نکاتِ بلاغیِ مرتبط با «جمله» را برمی‌شمارد و در قسمت دوم با تکیه بر علوم «بدیع و بیان»، «ظرافت‌های ادبیِ» موجود در عناوین و کارکردهایشان را به عنوان گوشه‌ای از رخدادهای ادبی ارائه می‌دهد. پژوهش حاضر با روشی تحلیلی توصیفی و با استخراج بیش از 800 عنوان خبر، طیِ شست و پنج نوبتِ خبری (به صورت متناوب) از ابتدای آبان 1392 تا پایان آبان 1396 شکل گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Manifestations of literary language in the headlines of “Bist-o-Si” news program: From rhetorical devices to literary figures

نویسندگان [English]

  • ghasem namdar 1
  • Yadollah Shokri 2
1 semnan university
2 semnan university
چکیده [English]

Bist-o-Si news program has been our houseguest via channel 2 for years. The news headlines are the significant and sensitive section of this program. The present study tries to answer the questions “What are the most important literary usages in the headlines of this news program?” and “What is the purpose of literary practice in the news?” Thus, the present study first clarifies the concepts of ‘new’, ‘news headlines’, ‘Bist-o-Si news program’ as well as the news structure and then proceeds to explain the research answers. Due to the importance of “sentence” in the headlines of this news program, it is introduced along with the rhetorical points associated with and hidden in it. The second part of the study discusses the instances of oration and rhetoric as well as the figures of speech existing in the headlines. The research has been performed through a descriptive-analytic method and by the extraction of over 800 sequential pieces of news broadcast from October 23, 2013 to November 21, 2017.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Literature and media
  • Bist-o-Si News
  • Literary language
  • Rhetoric
  • News headlines
  • The second network of Sima
  1. الف) کتاب­ها:

    1. 1.       اسکولز، رابرت (1379)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران، آگاه.
    2. باطنی، محمدرضا (1380)، زبان و تفکر، تهران، آبانگاه.
    3. بدیعی، نعیم و حسین قندی (1378)، روزنامه نگاری نوین، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
    4. جهاندیده، سینا (1379)، از معنای خطی تا معنای حجمی، رشت، چوبک.
    5. حافظی، علیرضا (1370)، معنی ادبیات، تهران، نیلوفر.
    6. حق شناس، علی محمد (1370)، مقالات ادبی زبان شناختی، تهران، نیلوفر.
    7. رجایی، محمدخلیل (1372)، معالم البلاغه، شیراز، دانشگاه شیراز.
    8. سجودی، فرزان (1390)، نشانه شناسی کاربردی، تهران، علم.
    9. ---------- (1379)، درآمدی بر نشانه شناسی تلویزیون، تهران، سروش.
    10. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1391)، رستاخیز کلمات، تهران، سخن.
    11. شکرخواه، یونس (1391)، خبر، تهران، دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها.
    12. شمیسا، سیروس (1393)، معانی، تهران، میترا.
    13. صفوی، کوروش (1383)، از زبانشناسی به ادبیات، ج 1، تهران، سورۀ مهر.
    14. فتوحی رودمعجنی، محمود (1389)، بلاغت تصویر، تهران، سخن.
    15. ـــــــــ (1391)، سبک‌شناسی، نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران، سخن.
    16. قربانی، ‌حسن (1385)،‌ چگونه گزارش خبری‌ تلویزیونی‌ بسازیم، تهران، سروش.
    17. عباسی، حجت الله (1380)، اصول کاربردی خبرنگاری و خبرنویسی در رادیو و تلویزیون، تهران، علم.
    18. لاینز، جان (1383)، مقدمه ای بر معناشناسی زبان شناختی، ترجمۀ حسین واله، تهران، واله.
    19. معتمدنژاد، کاظم (1371)، وسایل ارتباط جمعی، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
    20. میرفخرایی، تژا (1385)، مفاهیم نظری و عملی تلویزیون، تهران، مرکز تحقیقات صدا و سیما.
    21. نصراللهی، علی اکبر (1382)، اصول خبرنویسی، تهران، سروش.
    22. همایی، جلال الدین (1370)، معانی و بیان، تهران، هما.

     

    ب) مقالات:

    1. مرادی، محمدهادی و فاطمه کاظمی (1395)، «دلالت تقدیم و تأخیر در سیاق نفی و اثبات از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی»، پژوهشنامۀ نقد ادبی و بلاغت، س 5، ش 1، 109-91.
    2. نامور، زهرا و خدیجه امیری پریان (1396)، «کاربرد استعاره‌های مفهومی در تیترهای خبر 20:30 شبکه دو سیما»، فصل‌نامۀ پژوهش‌های ارتباطی، س 24، ش 1(پیاپی 89)، 179-149.
    3. نعمتی انارکی، داود (1392)، «تحلیل کارشناسی اخبار سیما به منظور ارائۀ راهبردهای رقابتی». فصلنامۀ پژوهش‌های ارتباطی، س 20، ش 1(پیاپی 73)،154-129.

    ج) سایت­ها:

    1. پخش اخبار سیما، به نشانی www.simanews.ir، آخرین به روزرسانی 29/8/1396
    2. پخش خبر بیست و سی، به نشانی www.tv2.ir/news/service، آخرین به روز رسانی 29/8/1396.