ریا و تزویر و انعکاس آن در اشعار جامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 استاد گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

یکی از رذایل اخلاقی که همواره جوامع بشری در طول تاریخ به آن مبتلا بوده‌اند، ریا و تزویر است. ریای افرادی که هدفشان کسب نفوذ و اعتبار اجتماعی با ارائة شخصیّتی مقبول در نزد مردم است. جامی یکی از شاعران برجستة ادبیّات تعلیمی ایران است که در آثار ارزشمند خود به مباحث اخلاقی ازجمله ریا پرداخته است. از اشعار او برمی‌آید که در دوران وی ریا، صوفی‌نمایی، تشکیل گروه‌هایی از متصوّفه در اطراف یک شیخ و سکونت در خانقاه برای مقاصد مادّی و سوءاستفاده از دین و باورهای خالصانة مردم، بسیار رواج داشته است. وی در اشعار خود، به‌ویژه در «سلسلة‌الذّهب»، با انتقاد از این رذیلت اخلاقی، گوشه‌هایی از مردم‌فریبی زاهدنمایان و ریاکاران زمان خود را برملا ساخته است و مردم را به آگاهی و شناخت و پیروی از نیک‌سیرتان مخلص و دوری از ریاکاران فرا می‌خواند تا از رهگذر آگاهی مردم، از رواج ریا جلوگیری نماید.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Reflection of Hypocrisy and Deception in Jami's Poems

نویسندگان [English]

  • saeede marjazade 1
  • enayatolah Shareefpour 2
  • ahmad amiri khorasani 3
1 student
2 ,Associate Professor,Shahid Bahonar University of Kerman
3 Professor college of persian language and literature,Shahid Bahonar University of Kerman
چکیده [English]

Hypocrisy and deception are the moral vices which human societies have suffered from throughout history – the hypocrisy of the people who aimed at gaining social influence and prestige among people by showing an acceptable character. Jami is one of the outstanding poets of Iran's didactic literature who dealt with ethical issues, including hypocrisy, in his valuable works. It seems from his poems that pretending to be Sufi, forming bands of Sufis around a Sheik, residing in a convent for worldly purposes, and misusing religion and people's sincere beliefs have all been widespread in his time. In his poetry, particularly, in Silsilat-ul-Zahab, Jami criticizes this moral vice and reveals some examples of demagogy of the pretenders and hypocrites of his time. Therefore, it is necessary to examine his poems from this angle, so that we could clarify his poetic diction, and his view on hypocrisy and harms arising from this social vice. Undoubtedly, elicitation, examination and analyzing Jami's view on this issue can make a great contribution to better understanding of the ugliness of hypocrisy and the virtue of sincerity. The present article explains the concept of deception and uses library method of research to represent Jami's view towards it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • hypocrisy
  • sincerity
  • truth
  • duplicity
  • Jami
1- قرآن کریم.، (1387). ترجمۀ مهدی الهی قمشه­ای. تهران. سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
2- اسلامی ندوشن، محمدعلی. (1382).تأمل در حافظ. تهران. انتشارات آثار یزدان.
3- پاینده، ابوالقاسم.(1354).نهج­الفصاحه.سازمان چاپ و انتشارات جاویدان.( این کتاب تصیح و توضییح این شخص است ومؤلف او نیست.ارجاع اصلاح شود.
4- جامی، عبدالرحمن بن احمد. (1341)،دیوان کامل جامی، ویراسته هاشم رضی، انتشارات پیروز،
 5- جامی، عبدالرحمن احمد. (1375).هفت اورنگ. تصحیح مدرس گیلانی. تهران. انتشارات مهتاب.
6- خرمشاهی، بهاءالدین. (1380).حافظ‌نامه. ج 1 و 2. انتشارات علمی و فرهنگ.
7- خلخالی، ادهم. (1359).لطائف­المواقف.  به اهتمام عبدالله نورانی، تهران.
8- دهخدا، علی­اکبر. (1373) لغت­نامۀ دهخدا. تهران. انتشارات دانشگاه تهران
9- سجادی، جعفر. (1370).فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. تهران. طهوری.
10- نهج­البلاغه  به تصحیح سید رضی، (1382). ترجمۀ علی‌اصغر فقیهی. قم. نشر مشرقین.( نهج البلاغه
11- صفا، ذبیح­الله. (1366). تاریخ ادبیات در ایران. ج 4. تهران. انتشارات فردوس.
12-صفا، ذبیح­الله و گروهی از نویسندگان. (1387) تاریخ ایران به روایت کمبریج. ترجمۀ یعقوب آژنگ. ج 6. چاپ دیبا.
13- طوسی، خواجه نصیر. (1364).اخلاق ناصری. تصحیح مجتبی مینوی علیرضا حیدری. تهران. انتشارات خوارزمی.
14- غزالی، امام محمد. (1361). کیمیای سعادت. تهران. طلوع زرین.
15- فرید، مرتضی و سجادی، محمد.(1362).اخلاق از دیدگاه قرآن و عترت.دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
16- فیض کاشانی، محمد بن مرتضی مشهور به ملا محسن. (1341) حقایق. ترجمه محمد باقر ساعدی خراسانی. انتشارات کتابخانه شمس. چاپ اسلامیه.
17- کاشانی، عزالدین. (1381).مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه. عفت کرباسی محمدبرزگرخالقی. تهران. زوار. 
18- مجلسی، محمدباقر. (1380). حلیه­المتقین. تصحیح رضا مرندی. تهران. جمهوری.
19- مجلسی، محمد باقر. (1391). عین­الحیات. به تصحیح و توضیح علی محمد رفیعی، چاپ سوم. تهران. مؤسسه انتشارات قدیانی.
20- نراقی، ملا احمد. (1391).معراج السعاده. مشهد. مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی- به نشر.
21- هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان. (1383).کشف­المحجوب. تصحیح و تعلیقات دکتر محمود عابدی. تهران. سروش.