بررسی و تحلیل عنصر عاطفه در «مجموعه شعر رهروان بی‌برگ» سروده تقی پورنامداریان

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه زابل

10.29252/kavosh.2022.18027.3197

چکیده

مجموعه شعر «رهروان بی­ برگ»، نخستین دفتر شعری تقی پورنامداریان است که برگزیده ­ای از لحظه ­های عاطفی خاص شاعر را در یک دورۀ تقریباً چهل ساله در بر می ­گیرد. در این مجموعه شعری، عاطفه یا احساس که نوعی واکنش غیرارادی در برابر حوادث و رویدادهای عالم بیرون است، با تجربه­ ها و اندیشه ­های متعالی شاعر پیوندی عمیق یافته و ترکیبی از بن‌مایه­ های غنایی، عرفانی و ذهنیت سیاسی و اجتماعی او را رقم زده است. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی-تحلیلی صورت گرفته، گونه ­های مختلف عاطفه در سه رکن اساسیِ عشق، عرفان و اجتماع مورد بررسی قرار گرفته است. در میان عواطف گوناگون شاعر، عواطف اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بخش اعظم شعرهای این مجموعه را به خود اختصاص داده است. عشق به آزادی و عدالت و ستایش آزادمردان و آزادی­خواهانی که جان بر سر آرمان خویش نهاده ­اند، در کنار دیگر عواطف شخصی از محورهای اصلی و معنوی شعر پورنامداریان به حساب می­ آید که اشعارش را با دغدغه ­های انسانی و اجتماعی پیوند زده و به شاعر نوعی تعهد و رسالت اجتماعی بخشیده است. همچنین، در میان عواطف اجتماعی شاعر، مرثیه ­ها در دو بُعد شخصی و غیرشخصی از نمود چشم­گیری برخوردار است و می­ توان از آن به عنوان یک مختصه کلامی و سبکی در شعر وی یاد کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of the affection concept in the poem collection Rahrovan Bibarg by Taghi Pournamdarian

نویسنده [English]

  • ahmad sanchooli
چکیده [English]

The poem collection Rahrovan Bi-Barg is the first book of Taghi Pournamdarian's poetry, which includes a selection of special emotional moments that the poet had in a period of almost forty years. In this collection, emotion or affection, which is an involuntary reaction to the events of the outside world, is deeply connected with the sublime experiences and thoughts of the poet marked with a combination of lyrical, mystical themes and political and social mentality. In the present research carried out with a descriptive-analytical method different types of affection have been investigated in the three basic domains of love, mysticism and community. Among the poet's various affections, social affection is of particular importance and has run through most of his poems. The love for freedom and justice and the praise of free men and freedom seekers who gave their lives for their cause, along with other personal affections, are considered to be the main and spiritual axes of Pournamdarian's poetry. This connects his poems with human and social concerns and gives the poet a kind of commitment and social mission. Among the poet’s social affections, elegies are impressive in both personal and impersonal dimensions and can be mentioned as a verbal and stylistic feature in his poetry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poornamdariyan
  • Poem collection
  • Rahrovan-e Bibarg
  • feeling
  1. الف) کتاب­ ها

    1. احمدی، بابک (1384)، ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز.
    2. اخوان ثالث (م. امید)، مهدی (1387)، از این اوستا، تهران: زمستان.
    3. بقلی‌شیرازی، روزبهان (1366)، عبهرالعاشقین، تصحیح محمّد معین و هانری کربن، تهران: منوچهری.
    4. بهفر، مهری (1381)، عشق در گذرگاه­های شب­زده: نقدی بر عاشقانه­ های معاصر، تهران: هیرمند.
    5. پورنامداریان، تقی (1382)، رهروان بی­برگ، تهران: سخن.
    6. ــــــــــــــــ (1381)، سفر در مه، تهران: نگاه.
    7. ــــــــــــــ (1378)، «سیری در هزارة دوم آهوی کوهی»، سفرنامه باران، به اهتمام حبیب­ الله عباسی، تهران: روزگار.
    8. ـــــــــــــــ (1382)، گمشده لب دریا، تهران: سخن.
    9. تولستوی، لئون (1388)، هنر چیست؟، ترجمه کاوه دهگان، تهران: امیرکبیر.
    10. ریچاردز، آیور آرمسترانگ (1388)، اصول نقد ادبی، ترجمه سعید حمیدیان، تهران: علمی و فرهنگی.
    11. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1383)، ادوار شعر فارسی، تهران: سخن.
    12. شمیسا، سیروس (1397)، نقد ادبی، تهران: میترا.
    13. شوالیه، ژان و آلن گربران (1379)، فرهنگ نمادها، ج2، ترجمه سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
    14. عباسی، حبیب­ الله (1378)، سفرنامه باران: نقد و تحلیل اشعار دکتر شفیعی کدکنی، تهران: روزگار.
    15. کروچه، بندتو (1358)، کلیات زیباشناسی، ترجمه فؤاد روحانی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    16. کوپر، جی. سی (1386)، فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان، تهران: فرهنگ نو.
    17. یاحقی، محمدجعفر (1375)، فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، تهران: سروش.

    ب) مقالات

    1. پورنامداریان، تقی (1377)، «سیری در هزارۀ دوم آهوی کوهی»، کیان، سال8، شماره42، صص64-70.
    2. جمشیدیان، همایون (1392)، «تحلیل شعر «خضر کجاست» سروده تقی پورنامداریان بر مبنای رویکرد بینامتنی»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، جلد 11، شماره 28، صص135-157.
    3. خدایار، ابرهیم و فریدونی، کبری (1396)، شوقِ وصل: تحلیل شعر «ای شوقِ وصل و شورِ شهادت» تقی پورنامداریان بر اساس دستگاه ‌اندیشگی سهروردی در قصۀ غربت غربی.ادبیات پایداری، سال9، شماره16، صص87-110.
    4. محمدی، علی (1383)، «رهروان بی­ برگ» (نقد و بررسی کتاب)، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره79، صص156-165.
    5. مشرف، مریم (1396)، «تکه ­های آبیی از آسمان پیدا: مروری بر مجموعه شعر ساکن چو آب و روان چون ریگ اثر تقی پورنامداریان»، فصلنامه نقد کتاب (ادبیات)، سال3، شماره9-10، صص257-264.