نقدی بر کتاب از قبادیان تا یمگان

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

10.29252/kavosh.2023.18906.3299

چکیده

ابومعین ناصربن خسرو بن حارث قبادیانی بلخی شاعر نام‌آور  قرن پنجم است. او شعر خود را در خدمت دین و مذهب قرار داده ‌است و برای شعر، تنها مأموریتی دینی متصوّر است. بر اثر عواملی چند، دیوان ناصرخسرو در مقایسه با دیوان دیگر شاعران فارسی زبان، چندان مورد توجه شارحان قرار نگرفته و تا کنون، شرحی کامل از آن منتشر نشده‌است. از سوی دیگر، در آثار منتشرشده که تنها بخشی از دیوان ناصرخسرو را شرح کرده‌اند نیز مشکلات فراوان وجود دارد. کتاب «از قبادیان تا یمگان» از جمله کتاب‌هایی است که در آن، بخش‌هایی از دیوان ناصرخسرو به همراه سفرنامة او شرح شده‌ است. این کتاب کار مشترک آقای محمّدرضا یوسفی و خانم رقیه ابراهیمی‌شهرآباد است و «مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی» آن را منتشر کرده ‌است.
از آنجا که یکی از مهم‌ترین اهداف شرح متون، این است که شارح با توجه به دانشی که دارد، بکوشد گرهی از آن متن برای خوانندگان بگشاید، به همین دلیل، باید در شرح متون، جوانب مختلف را در نظر گرفت و برای خواننده تبیین کرد. در این مقاله، کتاب «از قبادیان تا یمگان» به دقّت بررسی می‌شود تا نشان داده ‌شود که شارحان تا چه اندازه در این مورد موفق بوده‌اند و آیا واقعاً گرهی از دشواری‌های شعر ناصرخسرو را گشوده‌اند؟ در این خصوص، مطالبی در مورد مقدمه کتاب، اشکالات ره‌یافته به شرح قصاید، اشارات نادرست قصاید ذکر شده ‌است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A review of the book from Qobadian to Yomgan

نویسنده [English]

  • arash amraei
Associate Professor of Persian Language and Literature, Khorramshahr University of Marine Science and Technology
چکیده [English]

Abu Mu'in Nasser bin Khosrow bin Harith Qabadiani Balkhi is a well-known poet who lived in the late 4th and early 5th centuries AH. He composed his poems in the service of religion. Nasser Khosrow believes that poetry should only serve religion and religious leaders. For several reasons, his anthology has not received much attention from commentators, and a complete explanation of it has not been published so far. A book that partially explains the poems of Nasser Khosrow is "From Qabadian to Yamgan" written by Mohammad Reza Yousefi and Ruqieh Ebrahimi of Shahrabad and published by Al-Mustafa International Translation and Publishing Center. An important goal of an author to explain a text is to solve a problem in that text for the readers as far as his or her knowledge goes. For this reason, different contents should be considered in the explanation of texts. In this article, we will carefully examine the book "From Qabadian to Yamgan" to show how successfully the authors have commented on it and whether they have really solved any problem of Nasser Khosrow's poetry.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Naser Khosrow
  • Anthology
  • Commentator
  • Criticism
  • Yomgan
  1. الف) کتاب­ها

    1. قرآن کریم
    2. حلبی، علی‌اصغر (1385)، سی‌قصیدة ناصرخسرو، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
    3. دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
    4. صفا، ذبیح‌الله (1374)، تاریخ ادبیات در ایران، تهران: فردوس.
    5. طاهری‌مبارکه، غلام‌محمّد (1392)، برگزیده قصاید ناصرخسرو، تهران: سمت.
    6. فتوحی، محمود (1389)، آیین نگارش مقالۀ علمی-پژوهشی، تهران: سخن.
    7. قبادیانی‌بلخی، ناصرخسرو (1393). دیوان ناصرخسرو، به تصحیح مهدی محقق و مجتبی مینوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    8. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1390)، اصول الکافی، ترجمه عباس حاجیانی دشتی، قم: موعود ‌اسلام.
    9. محقق، مهدی (1388)، شرح بزرگ دیوان ناصرخسرو، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
    10. یوسفی، غلامحسین ( 1373)، چشمه روشن: دیداری با شاعران، تهران: نشر علمی.
    11. یوسفی، محمّدرضا و رقیه ابراهیمی‌شهرآباد (1393)، از قبادیان تا یمگان: شرح سی قصیده از ناصر ‌خسرو، قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).

    ب) مقالات

    1. امرایی، آرش (1400)، «نقد و بررسی سی‌قصیده ناصرخسرو»، نقد، تحلیل و زیبایی‌شناسی متون، دوره 3 شماره 4، صص 132-109.
    2. -------- (1394)، «نقدی بر شرح دیوان ناصرخسرو»، متن­ شناسی ادب فارسی، سال 7، شماره 4، صص 65 ـ 82 .

    3 . حیدری، فاطمه (1390)، «بررسی سه اصطلاح در آثار ناصرخسرو»، فصلنامه تفسیر و تحلیل متون زبان و ادب فارسی(دهخدا)، دوره 3، شماره 7، صص 122-99.